Memorandum gemeenteraadsverkiezingen 2024
Laat je inspireren door ons memorandum
Wat is jouw barometer voor goed bestuur?
Decreet lokaal bestuur, Art. 1: “De gemeenten beogen om op het lokale niveau duurzaam bij te dragen aan het welzijn van de burgers.” Inzetten op kinderen en jongeren, zo’n 30% van je burgers, is dus een kerntaak. Maak van het welbevinden van je jonge inwoners dé prioritaire keuze. Niet omdat het moet, maar omdat het loont voor alle burgers en voor je hele (lokale) beleid. Als ultieme barometer.
“Het welbevinden van kinderen is de ultieme barometer voor een gezonde woonomgeving, een democratische gemeenschap en een goed bestuur.”
UN Habitat II World Conference on Human Settlements (1996)
Basisprincipes voor sterk beleid voor kinderen en jongeren
Er zijn zes basisprincipes die we voor ogen houden bij alle krachtlijnen in onze memoranda.
Alleen als je aan de slag gaat met alle puzzelstukken samen, werk je aan doordacht, kindvriendelijk beleid. Deze principes zijn schatplichtig aan en gebaseerd op de bouwstenen voor lokaal kindvriendelijk beleid.
 |
Erken je de diversiteit onder kinderen en jongeren en in de contexten waarin ze opgroeien? |
 |
Beschik je over een participatief gerealiseerde, krachtige visie over de stad of gemeente die je wil zijn voor de kinderen en jongeren die er opgroeien? En draag je die visie dagelijks uit in woord en daad? |
 |
Voer je een permanente dialoog met kinderen en jongeren, waarin je hen als volwaardige gesprekspartner erkent? Laat je hen je beleid en de samenleving mee vormgeven? |
 |
Neem je vanuit je regierol de eindverantwoordelijkheid over het realiseren van het kinderrechtenverdrag, in samenwerking met middenveld, andere overheden en burgers? |
 |
Bouw je laagdrempelige en kwaliteitsvolle basisvoorzieningen uit binnen onderwijs, kinderopvang, gezondheidszorg, vrijetijdsbesteding, ruimtelijke planning, mobiliteit…? |
 |
Faciliteer je solidariteit en wederzijdse betrokkenheid met duurzaam samenleven als doel? Stimuleer je verbinding tussen gemeenschappen en geef je tegengas aan polarisering? |
Sterk lokaal en Vlaams beleid voor jonge inwoners
Hoe maak je hier werk van? Je leest het in ons lokaal én Vlaams memorandum. Duidelijke krachtlijnen in de vorm van kansen en prioriteiten voor sterk beleid voor jonge inwoners.
Tot stand gekomen dankzij de waardevolle inbreng van onze leden, partnerorganisaties en stafmedewerkers.
Onze zeven krachtlijnen voor sterk lokaal beleid voor jonge inwoners
1. Elk beleidsdomein heeft impact op kinderen en jongeren. Maak werk van de brede jeugdreflex en neem impact op alle kinderen en jongeren als gids in je beleidskeuzes.
Heel wat thema's of doelgroepen laten zich niet vatten in sectorale bevoegdheden, en vergen een organisatiebrede aanpak. Geïntegreerd werken zorgt voor efficiënter beleid met positieve beleidsimpact.
Onze aanbevelingen:
- Kies op politiek niveau voor een transversale aanpak. Vuur dit als schepen van kinderen en jongeren aan bij de collega's.
- Duid een programmaregisseur kinderen en jongeren aan. Deze ambtenaar vertegenwoordigt 'jeugd' op alle niveaus.
- Benieuwd naar onze andere aanbevelingen? Klik hier.
2. Kinderen en jongeren hebben een waardevolle kijk. Veranker beleidsparticipatie van jonge inwoners structureel en verrijk zo je beleid.
Jonge inwoners betrekken bij je beleid zorgt voor energie en nieuwe perspectieven. Ze slagen er vaak in om perspectieven én groepen te verbinden. Omdat ze vrij zijn, en niet gehinderd door ingeslepen werkwijzen, denken ze innovatief en out-of-the-box.
Onze aanbevelingen:
- Organiseer elke drie jaar een leefwereldonderzoek bij een mix van kinderen en jongeren.
- Werk outreachend om het perspectief en de noden van kinderen en jongeren in maatschappelijk kwetsbare situaties binnen te brengen in het lokaal bestuur.
- Benieuwd naar onze andere aanbevelingen? Klik hier.
3. Vrije tijd is meer dan jeugdwerk en jeugdwerk is meer dan vrije tijd. Bied alle kinderen en jongeren kansen op een betekenisvolle vrije tijd.
Vrije tijd. Twee woorden die doen dromen. Als lokaal bestuur heb je de sleutel in handen. Om vanuit je regierol werk te maken van een kwalitatief geheel van kansen voor vrijetijdsbesteding die een diverse groep kinderen en jongeren als betekenisvol beleeft.
Onze aanbevelingen:
- Werk samen met alle actoren binnen de gemeente, en vul hiaten in op een manier die complementair is met het particuliere aanbod.
- Maak het verenigingen en organisatoren van evenementen administratief zo eenvoudig mogelijk.
- Benieuwd naar onze andere aanbevelingen? Klik hier.
4. Publieke ruimte is ontmoetingsruimte. Garandeer nabije groene en open ruimte. Ruimte waar kinderen en jongeren welkom zijn om te spelen, rond te hangen en elkaar en anderen te ontmoeten.
Openbare binnen- en buitenruimte waar sterk ingezet wordt op het publieke karakter, verhoogt de kansen op interculturele en intergenerationele contacten. Bovendien leidt het tot een veel sterkere verbondenheid met de samenleving en de democratie. Het stimuleert solidariteit en gaat polarisering tegen.
Onze aanbevelingen:
- Zorg voor speel- en ontmoetingsruimte specifiek voor kinderen en jongeren (bvb. speelterrein, skatepark), en voldoende publieke overdekte buitenruimtes waar jongeren welkom zijn, bijvoorbeeld tijdens middagpauzes van school of als het regent.
- Zet in op wederzijds vertrouwen en begrip, samenwerking en duidelijke afspraken tussen kinderen, jongeren, jeugdactoren en politie.
- Benieuwd naar onze andere aanbevelingen? Klik hier.
5. Het mentaal welzijn van kinderen en jongeren staat onder druk. Versterk de veerkracht van je jonge inwoners met een integraal beleid rond mentaal welbevinden.
Het welbevinden van kinderen en jongeren staat sterk onder druk. Eén op de twee jongeren zegt dat corona een impact had op hun mentaal welzijn. Benut als lokaal bestuur je grote potentie aan positieve impact op hun welbevinden door een combinatie van sterke basisvoorzieningen, preventie en eerste lijn.
Onze aanbevelingen:
- Speel met je beleid in op bewezen beschermende factoren zoals toegankelijke basisvoorzieningen én aanbod voor sport, spel en ontspanning waar jongeren mede-eigenaar van zijn.
- Coördineer preventie: zorg dat kinderen en jongeren weten waar ze terecht kunnen met hun vragen, ontsluit campagnes en informatie, regisseer het aanbod en bewaak de toegankelijkheid.
- Benieuwd naar onze andere aanbevelingen? Klik hier.
6. Elk kind dat opgroeit in armoede is er één te veel. Maak een gedragen, transversaal kinderarmoedeplan op.
1 op 7 kinderen in Vlaanderen wordt in armoede geboren. Een groeiende groep in een welvarende regio als de onze. Effectief armoedebeleid verhoogt het gezinsinkomen en zet flankerend in op de gevolgen van leven in armoede. Met de hefbomen die je als lokaal bestuur ter beschikking hebt, maak je mee een groot verschil.
Onze aanbevelingen:
- Geef prioriteit aan het bestrijden van kinderarmoede in het strategisch meerjarenplan. Volg op via een transversaal beleidsplan, uitgestippeld met kinderen, jongeren en gezinnen in armoede, afgestemd op de wijken of deelgemeentes waar het armoedeprobleem het grootst is.
- Maak werk van een divers en betaalbaar woonaanbod afhankelijk van de woonnoden en verbeter de kwaliteit van het woningpatrimonium en de woonomgeving.
- Benieuwd naar onze andere aanbevelingen? Klik hier.
7. Kinderen en jongeren steken de gemeentegrens over. Werk intergemeentelijk samen en win aan bestuurskracht.
Sterk beleid op maat van jongeren weerspiegelt hun intergemeentelijke leefwereld in samenwerkingen tussen lokale besturen. Samen weet je meer. Samen kan je meer. Samen bereik je meer (niche) doelgroepen. Intergemeentelijk samenwerken versterkt het lokale beleid, en creëert aanvullende beleidsopties.
Onze aanbevelingen:
- Geef jeugdambtenaren tijd en mandaat om intergemeentelijk uit te wisselen. Smeed banden tussen schepenen van jeugd in een regio. Zet regionale jeugdraadavonden op.
- Van proberen kan je leren. Experimenteer met projectmatige samenwerkingen voor gemeenschappelijke uitdagingen. Een tienerfestival, een leefwereldonderzoek in secundaire scholen, een mobiliteitsactie met De Lijn, …
- Benieuwd naar onze andere aanbevelingen? Klik hier.
Al onze leden en andere abonnees kregen een gedrukt exemplaar van ons memorandum als middenkatern van de Dropzone van juni 2023.
We schreven ook een memorandum nav de Vlaamse verkiezingen. Benieuwd? Klik hier.
