Vlaams jeugd- en kinderrechtenbeleidsplan (JKP)

Vlaams jeugd- en kinderrechtenbeleidsplan (JKP)

Laatste update: 16 april 2025

Wat is het JKP ? 

Het jeugd- en kinderrechtenbeleidsplan (JKP) is een transversaal plan van de Vlaamse Regering. Kort samengevat zit dit zo in elkaar:

• Het wordt gecoördineerd door de minister van Jeugd.
• Het plan is decretaal verankerd en geeft weer hoe de regering uitvoering wil geven aan kinderrechtenkaders.
• De Vlaamse Regering selecteert minimaal 3 en maximaal 5 prioritaire, transversale doelstellingen voor kinderen en jongeren (0-30 jaar). De prioriteiten worden gekozen op basis van een door het Departement voorbereide omgevingsanalyse, aanbevelingen en een breed participatietraject.
• De thema's moeten een significante impact hebben op hun leven, en bieden antwoorden op complexe vragen en noden.
• Per prioriteit wordt een projectplan opgemaakt. Er is op Vlaams niveau samenwerking tussen de verschillende beleidsdomeinen. De combinatie van de projectplannen per prioriteit vormen samen het jeugd- en kinderrechtenbeleidsplan. 
• Het Departement CJM coördineert de voorbereiding, de uitvoering en de evaluatie  van het Vlaamse jeugd en kinderrechtenbeleidsplan.
• In de verschillende fases van het plan worden relevante actoren betrokken: aanspreekpunten jeugd- en kinderrechtenbeleid binnen de Vlaamse overheid, jeugdsector, middenveldorganisaties, lokale besturen, experten én kinderen en jongeren zelf.
• Er is een administratief coördinatieoverleg met andere Vlaamse transversale plannen (zoals het VAPA: Vlaams Actieplan Armoedebestrijding).

Het huidige JKP liep in de periode 2020-2024. Het nieuwe JKP loopt in de periode 2025-2029.

Wat is de link tussen JKP en lokale besturen?

Het JKP kan inspiratie bieden voor lokaal jeugdbeleid

• Zo wordt er een omgevingsanalyse gemaakt ter voorbereiding van het JKP. Dit kan gebruikt worden om de lokale vertaalslag te maken.
  • Het Kenniscentrum Kinderrechten (KeKi) deed in 2023 een voorstudie voor de omgevingsanalyse van het JKP 2024-2029.
  • De omgevingsanalyse van het JKP 2024-2029 lees je hier. 
• Prioriteiten uit het Vlaams JKP zijn vaak ook thema's en uitdagingen die lokaal leven. Ze zouden een kapstok kunnen zijn voor lokale keuzes. 
  • De prioriteiten van het JKP 2020-2024 waren de volgende:
    1. Welbevinden en positieve identiteitsontwikkeling
    2. Gezonde en leefbare buurten
    3. Engagement in de samenleving door vrijwillige inzet
    4. Vrijetijdsbesteding voor allen
    5. Mediawijsheid
  • De prioriteiten van het JKP 2025-2029 werden eind maart 2025 vastgelegd door de Vlaamse Regering
    1. Ruimte om jong te zijn: Kinderen en jongeren moeten kunnen gedijen in een veilige, gezonde omgeving die ze vrij kunnen ontdekken. Dat heeft een positieve impact op hun welzijn en ontwikkeling. We willen inzetten op duurzame, verkeersveilige en leefbare ruimtes die voldoen aan hun behoeftes.
    2. Goed in je vel: Binnen deze prioriteit wordt veel belang gehecht aan de weerbaarheid en veerkracht van kinderen en jongeren in een constant veranderende wereld. Aangezien het sociale leven van kinderen en jongeren zich ook online afspeelt, is er binnen deze prioriteit aandacht voor de digitale leefwereld.
    3. Samenleven in solidariteit: Kinderen en jongeren hebben nood aan inclusieve vrije tijd en verbinding in onze superdiverse samenleving. Elk kind en elke jongere heeft het recht om volop de eigen identiteit te creëren en te beleven.
    4. De weg naar volwassenheid: De zoektocht naar een studiekeuze, werk of kwalitatieve huisvesting en een toenemende zelfstandigheid: volwassen worden brengt heel wat uitdagingen met zich mee. We willen jongeren beter ondersteunen bij die grote veranderingen, over de beleidsdomeinen heen.
  • Naar aanloop van de goedkeuring van die prioriteiten voor JKP 2025-2029 gaven de Vlaamse Jeugdraad en Kinderrechtencommissariaat advies op deze prioriteiten. 
    1. Het advies van de Vlaamse Jeugdraad
    2. Het advies van het Kinderrechtencommissariaat

Het JKP kan je lokaal jeugdbeleid versterken

Verschillende acties uit het JKP 2020-2024 hadden rechtstreeks de versterking van jeugdbeleid via lokale besturen (en/of de ondersteuningsorganisaties zoals Bataljong) voor ogen als doelgroep. 

• Projectoproep en begeleidingsopdracht rond het versterken van de relatie tussen Jongeren en Politie
• Begeleidingsopdracht KWABAJEU: ondersteuning en intervisie van infrastructuurprojecten
• De Hangmakers
• Projectoproep en begeleidingsopdracht: Informeel Vrijwillig Engagement
• Verbindingsambassadeurs voor het Jeugdwerk (verankerd in Plan Samenleven)

Aan dergelijke acties hangt enerzijds vaak financiële steun vast om bepaalde lokale projecten te realiseren. Anderzijds komen hier ook vaak inhoudelijke lessen uit voort waar lokaal en Vlaams breed jeugdbeleid mee ondersteund kan worden. 

Lokaal jeugdbeleid voedt mee het Vlaams JKP

• Lokale besturen worden direct en indirect betrokken in verschillende fases van het traject. Zowel in de participatiemomenten als bij de uitvoering en evaluatie zitten lokale besturen mee aan tafel. Het is ook een heel expliciete ambitie van de Vlaamse Regering hier lokale besturen in dit JKP actief bij te betrekken, iets wat wij absoluut toejuichen. 
• Als intermediaire organisatie is Bataljong dan ook nauw betrokken bij de opmaak van het JKP. Vanuit de klanken die wij ontvangen uit het werkveld, adviseren wij dit proces dan ook in alle fases. Dit wordt ook expliciet geagendeerd op onze commissie breed jeugdbeleid. We vinden het belangrijk dat het JKP afgestemd is op de realiteit van lokale besturen. Een goede wisselwerking Vlaams - lokaal kan een essentieel verschil maken voor kinderen en jongeren.