Beleidsnota 2026-2030

Achtergrond

Door decentralisering krijgen lokale besturen steeds meer opdrachten. Door gestegen autonomie krijgen ze meer vrijheid in de wijze waarop ze zich organiseren (bv. geen gestructureerd jeugdbeleidsplan meer). Het spectrum aan verschijningsvormen van lokaal jeugdbeleid is sterk toegenomen. Geen enkel lid is nog hetzelfde. Er is grote variatie op basis van factoren zoals de grootte, de ligging, de verstedelijking, demografische kenmerken, de budgettaire en ambtelijke capaciteit, de dominante beleidscultuur, de plaats van het jeugdbeleid in het organigram…

De dienstverlening van Bataljong is sterk verruimd, vanuit de werking met themateams en commissies.

In deze werf gaan we op zoek naar hoe Bataljong relevant blijft voor alle leden.

Vraagstelling

Lokale besturen verschillen steeds meer in schaal, organisatie en beleid. Door toenemende autonomie groeit het aantal verschijningsvormen en gezichten van lokaal jeugdbeleid. Bataljong verruimde haar werking, maar de vraag blijft hoe we relevant blijven voor een diversiteit aan leden.

Antwoord

Als ledenorganisatie blijft een brede ledenbasis cruciaal voor Bataljong. We moeten en willen met beide voeten in het werkveld staan. We moeten ‘de kern’ van sterk jeugdbeleid versterken, samenwerken met partners en regiedenken centraal zetten. We differentiëren aanbod en communicatie om alle leden op maat te ondersteunen.

Achtergrond

Deze werf heeft tot doel een stap dichter te zetten bij onze gedroomde samenleving, én om aanvullend de vaak overbevraagde klassieke jeugdambtenaar die we nu bijna exclusief als inrijpoort gebruiken te versterken /ontzorgen.  We stellen een verwevenheid (verschuiving) van jeugdbeleid met (naar) welzijnsbeleid vast. We gaan na hoe we ons daartoe verhouden en welke rol we voor onszelf zien binnen de welzijnsdomeinen.

Gezien het gestegen belang van welzijnsbeleid, transversaal, en vaak met focus op jonge gezinnen, kinderen en jongeren… vragen we ons af hoe we als Bataljong onze participatieve visie, regiefilosofie en de brede jeugdreflex kunnen binnenrijden rond welzijnsthema’s?

Vraagstelling

Jeugdbeleid wordt steeds vaker gekoppeld aan welzijnsthema’s, met aandacht voor kinderen, jongeren en gezinnen. We onderzoeken hoe we onze visie en aanpak kunnen verbreden naar welzijn en/of andere beleidsdomeinen, en wat onze rol daarbij is.

Antwoord

Bataljong blijft jeugdambtenaren en schepenen van jeugd betrekken bij de ontwikkeling van breed jeugdbeleid. Via thematische projecten kunnen we andere beleidsdomeinen bereiken, mits samenwerking met ondersteunende organisaties of agentschappen/departementen. We benutten het JKP als hefboom om lokale samenwerking te stimuleren.
 

Achtergrond

Het lokaal beleidsniveau wordt steeds belangrijker om voor maatschappelijke problemen innovatieve en effectieve oplossingen te vinden dichtbij de burger. Er ontstond een tendens van decentralisering van bevoegdheden (recent bv. nog buitenschoolse kinderopvang). De druk op lokale besturen neemt zo toe, zeker
daar waar de financiering onvoldoende volgt. Ook ondersteuning, kennisdeling en netwerking blijft vaak uit. Om de taken waar te maken met enige vorm van expertise en efficiëntie, drong schaalvergroting zich op. In elk beleidsdomein (‘harde’ en ‘zachte’ sectoren) groeide een amalgaan van samen duizenden intergemeentelijke samenwerkingen. Van grote intercommunicales tot kleine projectverenigingen. Volledig op initiatief van de lokale besturen zelf, of bewust gestuurd en gestimuleerd door de Vlaamse of federale overheid.

Welke opdracht moet Bataljong in de komende beleidsperiode opnemen in het stimuleren tot intergemeentelijk netwerking en samenwerking rond jeugdbeleid? Hoe geven we de ondersteuning van bestaande intergemeentelijke samenwerkingen daarin vorm?

Vraagstelling

Lokale besturen krijgen steeds meer bevoegdheden (o.a. door decentralisatie). De druk op hen neemt zo toe, zeker daar waar de financiering onvoldoende volgt. Ook ondersteuning, kennisdeling en netwerking blijft vaak uit. Schaalvergroting kan een oplossing bieden. Wat is hierin de rol van Bataljong?

Antwoord

Intergemeentelijk samenwerken biedt kansen voor efficiënter en effectiever jeugdbeleid. Niet in alle referentieregio’s is er al een samenwerking rond jeugdbeleid. Verdere stimulans zal helpen om samen complexe bovenlokale thema’s aan te pakken. De laatste jaren groeiden we met tijdelijke middelen uit tot steunpunt rond intergemeentelijk samenwerken binnen het beleidsdomein jeugd (zowel voor gesubsidieerde als niet-gesubsidieerde samenwerkingsverbanden). We willen nieuwe samenwerkingen duurzaam stimuleren en expertise verder ontwikkelen en delen.

Vlaanderen blijft voor ons een belangrijke kaderstellende actor in het kader van decentralisatie en schaalvergroting. Er is een nood aan duidelijke rol- en middelenverdeling tussen verschillende beleidsniveaus. Daarnaast kunnen duidelijke Vlaamse beleidskaders de hoofdlijnen uitzetten met respect 
voor lokale autonomie en expertise in het veld.

Achtergrond

Bij onze ledenbevraging in 2023 bleek belangenbehartiging een prioritaire verwachting van de leden. Om daar aan tegemoet te komen gaan we als organisatie op zoek naar hoe we daar een gecoördineerde aanpak rond kunnen ontwikkelen.

Goede belangenbehartiging bestaat uit tellen en vertellen. In goede praktijken, visie, verhalen staan we al sterk = vertellen. Maar in tellen zijn we dat nog niet. Aan deze werf koppelen we dan ook het vraagstuk rond hoe we zelf meer data kunnen beheren en meer data-gestuurd belangen behartigen en lobbyen.

Vraagstelling

Leden verwachten sterke belangenbehartiging, zo bleek onder meer uit onze ledenbevraging in 2023. We 
hebben nood aan een gecoördineerde aanpak. Daarnaast liggen er groeikansen op vlak van dataverzameling 
en -gebruik. Hoe pakken we dit aan?

Antwoord

Belangenbehartiging is een belangrijke strategie voor Bataljong. Op de brug tussen lokaal en Vlaams jeugdbeleid zijn vertegenwoordigingswerk en belangenbehartiging essentiële onderdelen van ons ondersteuningswerk. Zo kunnen we de bril van kinderen en jongeren, vertrekkend vanuit kinderrechten en de praktijkervaring van lokale besturen, laten doorwerken in het Vlaamse beleid en bij de ontwikkeling van beleidskaders. Waar interessant, werken we samen met partners.

Bataljong is hier de laatste jaren in gegroeid, maar we missen een duurzame strategie. Daarom ontwikkelen we een aanpak met volgende elementen: een gedragen visie, een beslissingskader, een communicatiestrategie en een leidraad voor vertegenwoordiging. We werken hierbij meer data-gedreven.

Achtergrond

Goede beleidsparticipatie bestaat uit een waaier van initiatieven en inspanningen, op een as top-down vs bottomup, en een as ad-hoc vs structureel. In dat kwadrant is er nood aan een structureel orgaan dat zelf de agenda kan bepalen en recht heeft om beleidsparticipatie-initiatieven te nemen, van acties tot formeel advies. Dat breed beleidsparticipatie-orgaan noemen wij de jeugdraad. Geen goede beleidsparticpatie-architectuur met enkel de jeugdraad. Geen goede beleidsparticpatie-architectuur zonder (iets als) een jeugdraad.

Bataljong gaat ervoor om zoveel mogelijk jeugdraden aan te zetten tot een werking die aan die brede opdracht voldoet en daarbij zoveel mogelijk de stem van alle kinderen en jongeren versterkt binnen een geïntegreerde beleidscontext (niet enkel sectoraal). Er zijn al tal van sterke voorbeelden te vinden.

In deze werf gaan we op zoek naar hoe we de volgende beleidsperiode onze ondersteuning naar jeugdraden vorm moeten geven.

Vraagstelling

Een sterke beleidsparticipatie vraagt meer dan een jeugdraad, maar die blijft wel cruciaal. De vorm en werking van jeugdraden verschilt echter sterk. Hoe kan Bataljong jeugdraden ondersteunen om zoveel mogelijk de stem van alle kinderen en jongeren binnen een geïntegreerde beleidscontext te versterken?

Antwoord

De uitdagingen voor lokale jeugdraden zijn alleen maar toegenomen (o.a. ledenwerving, vrijwilligersmanagement, kerntaken bepalen…). Daarom blijft Bataljong inzetten op co-creatie, experiment en hands-on ondersteuning. Tools en vorming versterken kerntaken. Een sterke wisselwerking met de  Vlaamse Jeugdraad geeft extra slagkracht.

Achtergrond

Bataljong is ontstaan als vereniging van jeugdconsulenten, maar werd sinds 1983 een ledenorganisatie van lokale besturen. Zowel ambtenaren als schepenen vertegenwoordigen het lokaal bestuur. Gezien de impact van schepenen op het te voeren beleid, is het van belang om schepenen mee te nemen in kwaliteitsvol en duurzaam jeugdbeleid. Ze zijn een grote hefboom voor sterk beleid voor jonge inwoners en zitten op een strategisch belangrijke positie.  De relatie schepen – jeugdambtenaar is vaak een belangrijke potentiele succesfactor voor jeugdbeleid.

Voor onze volgende beleidsnota gaan we op zoek naar hoe Bataljong schepenen van jeugd steviger kan ondersteunen in hun rol als belangenbehartiger en aanvuurder van sterk beleid voor jonge inwoners.

Vraagstelling

Bataljong is ontstaan als vereniging van jeugdconsulenten, maar issinds 1983 een ledenorganisatie van lokale besturen. Schepenen van jeugd hebben veel impact. Hoe versterken we hun rol en samenwerking met ambtenaren?

Antwoord

Bataljong betrekt schepenen van jeugd als volwaardige doelgroep. We verbeteren onze kennis over en relatie met de doelgroep. We bekijken welk bestaand aanbod we openstellen naar schepenen en welk specifiek aanbod we voor hen uitwerken (evt. met partners). Daarnaast ontwikkelen we gerichte communicatie. We versterken de relatie schepen-ambtenaar, waarbijzowel ruimte is voor verbinding als een eigen opinie. Ook een heldere rolbepaling zal helpen bij een gezonde wederzijdse beeldvorming.

Achtergrond

Bij de expertiseontwikkeling rond thema's als inclusie en diversiteit, de link met buitenschoolse opvang, mentaal welbevinden, ruimte voor jeugd: hangmakers, mobiliteit, jongeren en politie, ... Merken we dat polarisatie een van de uitdagingen is waar lokale besturen mee te maken krijgen.

Om daar als Bataljong betere ondersteuning rond te kunnen geven gaan we op zoek naar hoe we daar als organisatie zelf over kunnen bijleren en hoe we onze doelgroepen kunnen versterken in verbinden en herstelgericht handelen.

Vraagstelling

Polarisatie is een uitdaging waarmee veel lokale besturen te maken hebben. Het komt naar voor bij thema’s als inclusie en diversiteit, mentaal welbevinden, ruimte voor jeugd: hangmakers, mobiliteit, jongeren en politie... Wat kunnen we bijleren en hoe kunnen we ondersteunend werken?

Antwoord

Verbinding blijft een kernwaarde van Bataljong. We ondersteunen lokale besturen op weg naar een rechtvaardige samenleving, waarin toxische polarisatie geen plaats heeft. We bouwen ons netwerk met expertorganisaties verder uit en verbinden hen met lokale besturen en jeugdraden waar nodig.

Achtergrond

In 2021 schreef de commissie regie vrije tijd een nieuwe visietekst over de regierol van het lokale bestuur in vrijetijdskansen voor kinderen en jongeren. Het BOA decreet benoemt deze rol ook expliciet. Die rol opnemen gaat niet van vandaag op morgen en lokale besturen hebben tijd nodig om de omslag te maken en het idee te laten landen. Bataljong gaat op zoek naar hoe ze lokale besturen kan ondersteunen en wie onze doelgroepen zijn om het idee van regie in een gemeente te laten landen.

Vraagstelling

In 2021 schreven we een nieuwe visietekst over de regierol van het lokale bestuur in vrijetijdskansen voor kinderen en jongeren. Het BOA-decreet benoemt deze rol expliciet. Het opnemen van die rol vraagt tijd en ondersteuning. Hoe kan Bataljong dit versterken?

Antwoord

We spelen onze expertrol meer uit om onze visie binnen te brengen bij lokale vrijetijdsstakeholders - ruimer dan jeugdambtenaren. We brengen onze visie bij schepenen, diensthoofden vrije tijd en MAT, in samenwerking met partners. We nemen tijd om praktijkvoorbeelden te leren kennen. We passen het model van regie vrije tijd lokaal toe op BOA. Binnen de organisatie passen we de visie op regie ook toe op andere, gelijkaardige vraagstukken.

Achtergrond

Bataljong biedt een heel gamma aan manieren om leden en stakeholders te verbinden, te inspireren en te vormen. De afgelopen 5 jaar veranderde er veel in de wereld van vormingsaanbod. We experimenteerden in de afgelopen jaren al met nieuwe soorten aanbod, sommigen werkten anderen niet.

We gaan op zoek naar welke communicatiestrategieën werken en op welke manieren we onze expertise en inspiratie best delen met verschillende doelgroepen.

Vraagstelling

Bataljong biedt een breed gamma aan manieren om leden en stakeholders te verbinden, te inspireren en te ondersteunen. De wereld van vorming en ondersteuning evolueert. We experimenteerden de afgelopen jaren al met nieuwe soorten aanbod. Sommigen werkten, anderen niet. Via welke strategie blijft onze ondersteuning relevant en bruikbaar?

Antwoord

We ontwikkelen een organisatiebreed kader en strategie om onze communicatie en dienstverlening te stroomlijnen, te evalueren en bij te sturen. We behouden sterke concepten, experimenteren met nieuwe formats en stemmen het aanbod af op de noden van de leden. We verbeteren de coördinatie, stimuleren betrokkenheid van collega’s en benutten onontgonnen talenten van onze medewerkers, partners en leden.

Achtergrond

Hoe kan Bataljong een werkend en gedragen diversiteitsbeleid voeren dat bijdraagt aan een diversere samenstelling van het personeelsbestand, de commissies, bestuur, AV…  Hoe zorgen we voor meer diversiteit is de vrijwillige mede-eigenaars van Bataljong?

Vraagstelling

Hoe bouwen we aan een meer diverse groep personeelsleden, commissieleden en bestuursvrijwilligers?

Antwoord

Samen met een externe partner werken we aan bewustwording en een gedragen actieplan. Na de eerste voorbereidingen in het werkjaar 2024-2025 start het traject in 2026.

Breed jeugdbeleid is het eerste kernthema waarrond we praktijkontwikkeling en -ondersteuning opzetten. Hier richten we ons vooral op schepenen van jeugd en jeugdambtenaren. Onder meer de labelwerking KVSG en JKP-prioriteiten ‘ruimte om jong te zijn’ en ‘goed in je vel’ nemen we hier op.

De regie van vrijetijdskansen voor kinderen en jongeren is een tweede kernthema waarrond we praktijkontwikkeling en -ondersteuning realiseren. We richten ons voornamelijk op schepenen van jeugd en jeugdambtenaren. Onder meer praktijkontwikkeling rond kwaliteitsvolle jeugdinfrastructuur en een duurzaam vervolg van ondersteuning rond diversiteit en inclusie in de vrije tijd via het samenwerkingsverband Komaf nemen we hier op.

Beleidsparticipatie van kinderen en jongeren is het derde kernthema waarrond we praktijkontwikkeling realiseren. In deze SD richten we ons op de praktijkondersteuning van jeugdambtenaren, schepenen van jeugd én jeugdraden. Ook het informeren van jeugdraden is hier een expliciete opdracht. Het actualiseren en aanbieden van de tool jeugdmonitor nemen we in deze SD op.

Het informeren van jeugdambtenaren en schepenen van jeugd staat hier centraal, aangevuld met praktijkondersteuning via vormingen, events, begeleidingen…. We blijven nabij en vlot aanspreekbaar voor al onze leden en investeren in een kwalitatieve opstart van alle nieuwe ambtenaren en schepenen.

Dankzij slimme samenwerkingen met andere beleidsniveaus (intergemeentelijk, Vlaams, internationaal) en andere sectoren (via Netwerk Jeugdvriendelijk) kunnen jeugdambtenaren en schepenen van jeugd sterker beleid realiseren. Deze SD staat in het teken van praktijkondersteuning en -ontwikkeling. Onder meer het ondersteuningswerk rond intergemeentelijke samenwerking en de duurzame omkadering van Netwerk Jeugdvriendelijk zijn hier opgenomen.

Geen straffe organisatie zonder stevig fundament. Deze SD omvat de plannen rond diversiteit en inclusie binnen de organisatie, aangevuld met acties rond onze infrastructuur, ons medewerkersbeleid en interne processen.