Beleidsnota 2026-2030
Hoe kunnen we het lokaal jeugdbeleid anno 2030 het best ondersteunen?
Een antwoord op die vraag vormt de kern van de beleidsnota van Bataljong. We gaan niet voor vrijblijvende dienstverlening, maar voor een ondersteuning die een hefboom is op weg naar ‘sterk beleid voor jonge inwoners’.
Gemeentes maken een meerjarenplan, Bataljong een beleidsnota. Eind juni 2025 dient Bataljong een beleidsnota in met onze plannen voor 2026 – 2030. Aan die nota wordt het volgende half jaar druk geschreven. Samen met onze leden en stakeholders geven we vorm aan de organisatie die Bataljong de komende jaren wil zijn en de focus die we kiezen.
Hieronder lees je meer over
1. Nieuwe missie
Voor we begonnen aan ons beleidsnotaproces werd de missie van Bataljong onderzocht en opnieuw geschreven. We liepen een traject met onze leden en stakeholders om die nieuwe missie samen vorm te geven. Op onze beleidstweedaagse eind 2023 startten we met een gezamelijke droom oefening.
Nadien werd de missie verder vorm gegeven in samenwerking met het bestuur en met input momenten voor de medewerkers van Bataljong.
We klopten die nieuwe missie af op de AV van maart 2024. Nieuwsgierig naar die missie? Lees ze via de knop hieronder.
2. Vier kernwaarden
We formuleerden vier kernwaarden voor Bataljong als ondersteuningsorganisatie. Alles wat we doen staat in functie van minstens 1 van deze 4 beleidsuitdagingen. Het vormt de rode draad van onze beleidsnota. We gebruiken dit kader doorlopend als kompas.
3. Tien werven voor Bataljong
In ons beleidsnotaproces formuleerden we 10 vraagstukken waarop we een antwoord wilden formuleren. We noemden ze werven. Deze 10 werven vormen de kapstok van ons beleidsnotaproces.
Door decentralisering krijgen lokale besturen steeds meer opdrachten. Door gestegen autonomie krijgen ze meer vrijheid in de wijze waarop ze zich organiseren (bv. geen gestructureerd jeugdbeleidsplan meer). Het spectrum aan verschijningsvormen van lokaal jeugdbeleid is sterk toegenomen. Geen enkel lid is nog hetzelfde. Er is grote variatie op basis van factoren zoals de grootte, de ligging, de verstedelijking, demografische kenmerken, de budgettaire en ambtelijke capaciteit, de dominante beleidscultuur, de plaats van het jeugdbeleid in het organigram…
De dienstverlening van Bataljong is sterk verruimd, vanuit de werking met themateams en commissies.
In deze werf gaan we op zoek naar hoe Bataljong relevant blijft voor alle leden.
Deze werf heeft tot doel een stap dichter te zetten bij onze gedroomde samenleving, én om aanvullend de vaak overbevraagde klassieke jeugdambtenaar die we nu bijna exclusief als inrijpoort gebruiken te versterken /ontzorgen. We stellen een verwevenheid (verschuiving) van jeugdbeleid met (naar) welzijnsbeleid vast. We gaan na hoe we ons daartoe verhouden en welke rol we voor onszelf zien binnen de welzijnsdomeinen.
Gezien het gestegen belang van welzijnsbeleid, transversaal, en vaak met focus op jonge gezinnen, kinderen en jongeren… vragen we ons af hoe we als Bataljong onze participatieve visie, regiefilosofie en de brede jeugdreflex kunnen binnenrijden rond welzijnsthema’s?
Het lokaal beleidsniveau wordt steeds belangrijker om voor maatschappelijke problemen innovatieve en effectieve oplossingen te vinden dichtbij de burger. Er ontstond een tendens van decentralisering van bevoegdheden (recent bv. nog buitenschoolse kinderopvang). De druk op lokale besturen neemt zo toe, zeker
daar waar de financiering onvoldoende volgt. Ook ondersteuning, kennisdeling en netwerking blijft vaak uit. Om de taken waar te maken met enige vorm van expertise en efficiëntie, drong schaalvergroting zich op. In elk beleidsdomein (‘harde’ en ‘zachte’ sectoren) groeide een amalgaan van samen duizenden intergemeentelijke samenwerkingen. Van grote intercommunicales tot kleine projectverenigingen. Volledig op initiatief van de lokale besturen zelf, of bewust gestuurd en gestimuleerd door de Vlaamse of federale overheid.
Welke opdracht moet Bataljong in de komende beleidsperiode opnemen in het stimuleren tot intergemeentelijk netwerking en samenwerking rond jeugdbeleid? Hoe geven we de ondersteuning van bestaande intergemeentelijke samenwerkingen daarin vorm?
Bij onze ledenbevraging in 2023 bleek belangenbehartiging een prioritaire verwachting van de leden. Om daar aan tegemoet te komen gaan we als organisatie op zoek naar hoe we daar een gecoördineerde aanpak rond kunnen ontwikkelen.
Goede belangenbehartiging bestaat uit tellen en vertellen. In goede praktijken, visie, verhalen staan we al sterk = vertellen. Maar in tellen zijn we dat nog niet. Aan deze werf koppelen we dan ook het vraagstuk rond hoe we zelf meer data kunnen beheren en meer data-gestuurd belangen behartigen en lobbyen.
Goede beleidsparticipatie bestaat uit een waaier van initiatieven en inspanningen, op een as top-down vs bottomup, en een as ad-hoc vs structureel. In dat kwadrant is er nood aan een structureel orgaan dat zelf de agenda kan bepalen en recht heeft om beleidsparticipatie-initiatieven te nemen, van acties tot formeel advies. Dat breed beleidsparticipatie-orgaan noemen wij de jeugdraad. Geen goede beleidsparticpatie-architectuur met enkel de jeugdraad. Geen goede beleidsparticpatie-architectuur zonder (iets als) een jeugdraad.
Bataljong gaat ervoor om zoveel mogelijk jeugdraden aan te zetten tot een werking die aan die brede opdracht voldoet en daarbij zoveel mogelijk de stem van alle kinderen en jongeren versterkt binnen een geïntegreerde beleidscontext (niet enkel sectoraal). Er zijn al tal van sterke voorbeelden te vinden.
In deze werf gaan we op zoek naar hoe we de volgende beleidsperiode onze ondersteuning naar jeugdraden vorm moeten geven.
Bataljong is ontstaan als vereniging van jeugdconsulenten, maar werd sinds 1983 een ledenorganisatie van lokale besturen. Zowel ambtenaren als schepenen vertegenwoordigen het lokaal bestuur. Gezien de impact van schepenen op het te voeren beleid, is het van belang om schepenen mee te nemen in kwaliteitsvol en duurzaam jeugdbeleid. Ze zijn een grote hefboom voor sterk beleid voor jonge inwoners en zitten op een strategisch belangrijke positie. De relatie schepen – jeugdambtenaar is vaak een belangrijke potentiele succesfactor voor jeugdbeleid.
Voor onze volgende beleidsnota gaan we op zoek naar hoe Bataljong schepenen van jeugd steviger kan ondersteunen in hun rol als belangenbehartiger en aanvuurder van sterk beleid voor jonge inwoners.
Bij de expertiseontwikkeling rond thema's als inclusie en diversiteit, de link met buitenschoolse opvang, mentaal welbevinden, ruimte voor jeugd: hangmakers, mobiliteit, jongeren en politie, ... Merken we dat polarisatie een van de uitdagingen is waar lokale besturen mee te maken krijgen.
Om daar als Bataljong betere ondersteuning rond te kunnen geven gaan we op zoek naar hoe we daar als organisatie zelf over kunnen bijleren en hoe we onze doelgroepen kunnen versterken in verbinden en herstelgericht handelen.
In 2021 schreef de commissie regie vrije tijd een nieuwe visietekst over de regierol van het lokale bestuur in vrijetijdskansen voor kinderen en jongeren. Het BOA decreet benoemt deze rol ook expliciet. Die rol opnemen gaat niet van vandaag op morgen en lokale besturen hebben tijd nodig om de omslag te maken en het idee te laten landen. Bataljong gaat op zoek naar hoe ze lokale besturen kan ondersteunen en wie onze doelgroepen zijn om het idee van regie in een gemeente te laten landen.
Bataljong biedt een heel gamma aan manieren om leden en stakeholders te verbinden, te inspireren en te vormen. De afgelopen 5 jaar veranderde er veel in de wereld van vormingsaanbod. We experimenteerden in de afgelopen jaren al met nieuwe soorten aanbod, sommigen werkten anderen niet.
We gaan op zoek naar welke communicatiestrategieën werken en op welke manieren we onze expertise en inspiratie best delen met verschillende doelgroepen.
Hoe kan Bataljong een werkend en gedragen diversiteitsbeleid voeren dat bijdraagt aan een diversere samenstelling van het personeelsbestand, de commissies, bestuur, AV… Hoe zorgen we voor meer diversiteit is de vrijwillige mede-eigenaars van Bataljong?
