Verplichting attest strafregister voor vrijwilligers en beroepskrachten

Verplichting attest strafregister voor vrijwilligers en beroepskrachten - uitzondering jeugdwerk!

Decreet rond 'attest van goed gedrag en zeden'

Na een lang lopend debat over het verplicht attest uit het strafregister keurde op 1 juni het Vlaams Parlement het decreet goed dat organisaties allerhande verplicht een uittreksel uit het strafregister (model 2 - goede zeden) op te vragen bij nieuwe medewerkers. Het gaat om meerderjarige beroepskrachten én vrijwilligers die structureel in aanraking komen met kinderen en jongeren. Voor het jeugdwerk heeft de minister er voor gekozen om een uitzondering toe te staan voor vrijwilligers.

Uitzondering voor vrijwilligers in het jeugdwerk = beslist!

Het decreet geeft vakministers de mogelijkheid om uitzonderingen aan te vragen. Minister Dalle deed dat meteen voor vrijwilligers in het jeugdwerk. Na advies van de Raad Van State, de SARC en de Vlaamse Jeugdraad, besliste de Vlaamse Regering effectief tot die uitzondering op 15 juli 2022.

Je gemeentelijk jeugdaanbod wordt beschouwd als jeugdwerk en valt - althans voor vrijwilligers - onder deze uitzondering.

Voor welke organisaties zal de verplichting tot opvraging gelden?

Voor organisaties die een activiteit aanbieden die valt onder opvoeding, psycho-medisch-sociale begeleiding, hulpverlening aan de jeugd, kinderbescherming, animatie of begeleiding van minderjarigen. Denk dus niet alleen aan jeugd, cultuur en sport, maar ook aan kinderopvang, onderwijs, welzijn... 

Wat is het doel? Waar komt dit vandaan?

Dit decreet is één van de 70 acties die opgenomen zijn in het Vlaamse actieplan ter bestrijding van seksueel geweld. Het moet de beleidsdomein overschrijdende aanpak tegen grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld versterken.

In voege vanaf 1 februari 2023.

Het decreet gaan in voege vanaf 1 februari 2023. Vanaf die datum is het opvragen van een uittreksel verplicht bij het in dienst nemen van nieuwe medewerkers.

Wat moeten we doen als lokaal bestuur?

Ga na voor welke medewerkers binnen het lokaal bestuur deze regelgeving telt. Denk daarbij ook zeker aan de jobstudenten die je in de vakanties tewerkstelt!

Krijg je vragen van het jeugdwerk, verwijs hen dan door naar de pagina van de Ambrassade voor info op maat van jeugdwerkorganisaties. Jeugdwerk organisaties die met beroepskrachten werken kunnen ook terecht bij Sociare voor meer info over hun verplichtingen als werkgever.

Kies er als lokaal bestuur niet voor om strenger te zijn dan de regelgeving. Uiteraard is de seksuele integriteit van kinderen beschermen essentieel, maar het opvragen van zo'n uittreksel voor alle vrijwilligers levert maar een kleine bijdrage aan die bescherming en zorgt voor een grote extra administratieve belasting voor het jeugdwerk in je gemeente. Inzetten op een goed integriteitsbeleid en vorming voor jeugdwerk hebben een grotere impact en dragen in veel grotere mate bij tot een veilige omgeving voor kinderen en jongeren in het jeugdwerk.

Hoe moeten we dit aanpakken?

Het departement ontwikkelde een draaiboek voor wie verantwoordelijk is voor het opvragen van de uittreksels. Daarin kan je nalezen wanneer verwacht wordt dat je een attest opvraagt en hoe het opvragen en beoordelen in zijn werk gaat.

FAQ?

De Ambrassade verzamelde een aantal veelgestelde vragen op hun info pagina over het uittreksel.

Wat mogen we verwachten van Bataljong?

We blijven het dossier opvolgen via overlegplatformen rond integriteitsbeleid en in overleg met de jeugdsector. Waar we voor staan?

• Uiteraard is de seksuele integriteit van kinderen beschermen essentieel. Het attest levert daartoe echter maar een kleine bijdrage. Het zegt enkel iets over een eerdere veroordeling, niets over gedrag vandaag. Een goed integriteitsbeleid in zijn geheel blijft belangrijker.
• Om de focus te houden en de privacy maximaal te beschermen is het van belang dat op model 2 enkel zedenfeiten komen te staan. Dat vragen we uitdrukkelijk en daarvoor moet er nog regelgeving wijzigen. Wie ooit in aanraking kwam met drugs of een ander strafbaar feit pleegde, mag niet geremd worden om zich te engageren. Jeugdwerk is ook een plek voor inclusie en een tweede kans.
• Gezien vrijwilligerswerk al vaak gehinderd wordt door regulitis, staan wij achter de uitzondering voor vrijwilligers in het jeugdwerk en vragen wij pragmatische procedures voor verenigingen / organisatoren rond de opvraging, controle en opvolging wanneer het toch moet (bv. voor jobstudenten).