Jeugdambtenaren

Jeugdambtenaren

Beleidsvoorbereiding, -uitvoering en -opvolging

Ambtenaren bereiden het beleid voor, voeren het uit en volgen het op. Ambtenaren bouwen een netwerk op tussen diensten, burgers en andere belanghebbenden binnen hun beleidsdomein. Ze zijn de voelsprieten waarmee het lokaal bestuur speurt naar noden en behoeften bij de doelgroep(en), doen op basis daarvan voorstellen voor het beleid en gaan partnerschappen aan voor de realisatie van dat beleid.

Elk beleidsdomein

Voor een lokaal bestuur dat werk wil maken van de brede jeugdreflex, is duidelijk dat elk beleidsdomein raakpunten heeft met de leefwereld van kinderen en jongeren. Het beleid voor kinderen en jongeren is dus geen exclusiviteit voor een enkele dienst, maar zit verspreid over de verschillende diensten, verschillende ambtenaren met verschillende invalshoeken en competenties (kennis, vaardigheden en attitudes). Op die manier zorgt de brede jeugdreflex voor een kwaliteitsdynamiek over beleidsdomeinen heen.

Iedereen een kinderrechtenbril

Het bewaken en verdedigen van de kinderrechten is een rol die weggelegd is voor iedereen die betrokken is bij het lokale beleid, ongeacht het beleidsdomein of de rol die iemand opneemt.

Vijf rollen voor jeugdambtenaren

Om de brede jeugdreflex werkelijk vorm te geven, is het nodig dat verschillende rollen toegewezen worden aan ambtenaren. Deze rollen kunnen verspreid zijn over verschillende personen en diensten, of een persoon kan meerdere rollen opnemen. Deze ambtenaren noemen we ‘jeugdambtenaren’.

Manager

• De manager bewaakt en coördineert binnen de administratie het beleid voor kinderen en jongeren. 
• Als men beleid voor kinderen en jongeren wil verankeren binnen het brede lokale beleid, dan verdient dit aandacht op het hoogste niveau binnen de administratie.
  • Hoe draagt het beleid voor kinderen en jongeren bij aan de doelstellingen binnen het bestuursakkoord en meerjarenplan?
  • Wie volgt dit financieel op qua planning, opvolging en evaluatie?
  • Hoe worden relevante thema’s geagendeerd op het managementteam?
• Het is aan de manager om dit te bewaken, maar het is aan elke individuele ambtenaar om zijn of haar mandaat op te nemen.

Beleidsmedewerker

• De beleidsmedewerker is inhoudelijk specialist en adviseur op vlak van (een aspect van) de leefwereld van kinderen en jongeren en van het lokale beleid daarrond.
• De ambtenaar die deze rol opneemt, voedt zijn leidinggevende/ algemeen directeur/ college met kennis over kinderen, jongeren en jeugdbeleid. Hij kent hun leefwereld en is het aanspreekpunt voor management, collega’s en derden.
• Elke dag opnieuw toetst hij zijn kennis en bouwt hij ze verder uit.
• In kleinere gemeenten zal deze rol vaak samenvallen met deze van manager of netwerker, in grote steden zullen meerdere experts-beleidsmedewerkers nodig zijn.

Netwerkmanager

• De netwerkmanager bouwt bruggen tussen diensten en mensen op vlak van beleid voor kinderen en jongeren en streeft steeds naar een win-win voor alle betrokken partijen.
• Beleid voor kinderen en jongeren is categoriaal beleid omdat deze leeftijdsgroep een categorie is in de bevolking. We kunnen niet voldoende herhalen dat zeer veel lokaal beleid impact heeft op kinderen en jongeren. Dit wil zeggen dat elke dag netwerken moeten gebouwd en onderhouden worden binnen de administratie. Veel diensten zijn betrokken bij het beleid voor kinderen en jongeren, en veel diensten kunnen (vroeg of laat) een rol gaan spelen in beter beleid voor kinderen en jongeren.
• Naast de diensten zijn er binnen het grondgebied zeer veel jongeren, groeperingen, adviesraden en andere betrokkenen… die relevant zijn voor het lokaal beleid voor kinderen en jongeren. Dat netwerk kennen, onderhouden en uitbreiden is een permanente opdracht wanneer men het beleid voor kinderen en jongeren actueel wil houden. Die rol is weggelegd voor de netwerkmanager.

Jeugdwerker

• De jeugdwerker is degene die het gemeentelijk vrijetijdsaanbod organiseert, aanstuurt en uitvoert.
• Een lokaal bestuur moet steeds goed afwegen of het wel opportuun is om zelf vrijetijdsaanbod voor kinderen en jongeren uit te werken. Aanvulling op de private markt kan, concurrentie is niet wenselijk. De jeugdwerker is degene die dit evenwicht bewaakt. We denken hier niet alleen aan vrijetijdsaanbod, maar ook aan straathoekwerk, (speel)pleinwerk, jeugdopbouwwerk en de coaching van animatoren.
• Vanuit die rol is de jeugdwerker degene die met de voeten in de klei staat, die de expertise heeft om voeling te houden met de leefwereld van kinderen en jongeren en met hen in interactie gaat. De jeugdwerker coördineert het vergaren van kennis over de leefwereld van kinderen en jongeren en deelt deze met de andere rollen.

Administratieve kracht

• De administratieve kracht verzorgt de formele kant van het beleid.
• Bij de uitvoering, opvolging en evaluatie van beleid komen heel wat formele zaken kijken: verslag nemen, rapporteren, inventariseren en evalueren vanuit de praktijk. Bovenstaande rollen kunnen daardoor niet losgekoppeld worden van deze rol.

Hoe veranker je de brede jeugdreflex op ambtelijk niveau?

• Zorg op het niveau van het managementteam en diensthoofden voor expertise over goed jeugdbeleid
• Mandateer een ambtenaar die ‘jeugd’ op alle niveaus vertegenwoordigt (programmadirecteur). Of veranker het mandaat om kinderen en jongeren te vertegenwoordigen bij meerdere ambtenaren op alle niveaus.
• Kennis van de leefwereld van kinderen en jongeren is essentieel. Die expertise bouw je uit en onderhoud je, door er tijd voor te vrijwaren bij jeugdambtenaren. En dit komt het hele gemeentelijke beleid ten goede omdat ze ook oplossingen biedt voor uitdagingen in andere beleidsdomeinen.
• Kweek een brede jeugdreflex binnen het lokale bestuur: activeer anderen om de bril van kinderen en jongeren op te zetten en weeg de invloed van beslissingen op kinderen en jongeren af.